سولفاته شدن باتری قلمی ، علت آن و راهکار های پیشگیری

اگر کنترل تلویزیون، چراغ قوه یا یک ماشین مسابقه اسباب‌بازی دارید، مطمئناً وقتی باتری‌هایتان را برای مدت طولانی در آن بگذارید دیده‌اید که چه اتفاقی برای باتری ها می‌افتد. یک پوسته سفید و پودری نشت کرده و آ‌ن‌ها را غیر قابل استفاده می‌کند. حال این سوال پبش می‌آید که چه چیزی باعث نشتی باتری می شود؟ و برای جلوگیری از آن چه اقداماتی باید انجام دهید؟ 

به همین دلیل ما قصد داریم در ادامه در  رابطه با موضوعاتی چون موارد زیر صحبت کنیم:

•  علت سولفاته شدن باتری قلمی چیست؟
• علائم سولفاته شدن باتری قلمی چیست؟
  
• انواع باتری سولفاته شده
  
• پاك كردن سولفاته باتری قلمی
•  آنچه شما جهت پاک کردن سولفاته باتری نیاز دارید
• چگونه از نشت اسید باتری جلوگیری کنیم
  
•  با باتری سولفاته زده چه کنیم؟

فرآیند تولید کریستال‌های سولفات سرب در سلول باتری به عنوان فرآیند سولفاته شدن باتری (Sulfate the battery) شناخته می‌شود. سولفاته شدن تا حدودی در انواع باتری‌ها اتفاق می‌افتد. ذخیره‌سازی طولانی‌مدت، شارژ بیش از حد یا کم‌شارژ شدن باتری و سایر متغیرها باعث افزایش فرآیند سولفاته می‌شوند که علت اصلی خرابی زودرس باتری سرب اسید است.

باتری های سولفاته اغلب خاکستری رنگ و فرسوده هستند و تشخیص سلول ها و جداکننده‌ها را دشوار می کنند. سلول مرده سلولی است که در هنگام شارژ بیش از 10.5 ولت نمی‌رسد. اگر باتری کاملا شارژ شده باشد و ولتاژ آن کمتر از 12.5 ولت باشد، باتری به اصطلاح سولفاته شده است. در برخی موارد یکی از علل زود سولفاته شدن باتری پایین بودن کیفیت و جنس آن محصول است. محصولات شرکت وارتا از بالاترین و بهترین متریال ساخته شده و ماندگاری فوق‌العاده‌ای دارند.

علت سولفاته شدن باتری قلمی چیست؟

باتری ها نیز مانند موجودات زنده نیاز به تقویت و مراقبت مداوم دارند تا از مرگشان جلوگیری شود. اکثر باتری ها، الخصوص باتری‌های قلمی دارای سرب اسیدی هستند. یکی از اولین اشکال باتری‌های قابل شارژ یا به اصطلاح باتری شارژی، باتری‌های سرب اسیدی هستند که در سال 1859 تولید شدند. این باتری ها پرمصرف ترین باتری های قابل شارژ در صنعت باتری سازی هستند. باتری های سرب اسیدی بسیار توانمند هستند، به این معنی که می توانند به سرعت مقادیر زیادی انرژی مورد نیاز تجهیزات دیجیتالی را آزاد کنند. از مزیت‌های تهیه باتری‌های شارژی برای دستگاه‌های مختلف این است که می‌توانید به کمک انواع شارژر باتری آن‌ها را مجددا مورد استفاده قرار داد.

تعداد زیادی سلول یک باتری سرب اسیدی را تشکیل می‌دهند. صفحات مثبت و منفی، جداکننده ها و الکترولیت ها همه در یک باتری برای هر سلول قرار دارند. ورقه های متناوب سرب و اکسید سرب نیز در سلول‌های متراکم قرار می‌گیرند.

هنگام سولفاته شدن باتری قلمی یا سررسید انقضای باتری قلمی، یک فرآیند الکتروشیمیایی انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی در یک باتری سرب اسید تبدیل می‌کند. اسید سولفوریک موجود در الکترولیت با استفاده از باتری تخلیه می‌شود. سپس سولفات صفحات را با انجام واکنش الکتروشیمیایی می پوشاند و سطح موثر برای واکنش شیمیایی را کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: زنگ زدگی جای باتری ، علت و راه های تمیز کردن

هنگامی که باتری شارژ می شود، این فرآیند معکوس می شود و سولفات به اسید باز می گردد. سولفاته شدن و رسوب کریستال های سولفات سرب معمول ترین علل خرابی باتری هستند. هنگامی که باتری به طور کامل شارژ نمی شود، این اتفاق می افتد (که به آن تخلیه باتری نیز می گویند).

در نواحی تخلیه شده صفحات باتری، مواد سولفاته رسوب کرده و باتری را از بین می‌برند. سولفاته شدن یک واکنش شیمیایی طبیعی است که در تمام باتری‌های سرب اسیدی در طول زمان رخ می‌دهد. هنگامی که سطح سولفاته افزایش می یابد و دائمی می شود، مشکلات ایجاد می‌شود.

علائم سولفاته شدن باتری قلمی چیست؟

هنگامی که باتری نیم قلمی شما سولفاته شده است، معمول‌ترین نشانه این است که شارژ و انرژی خود را به خوبی حفظ نمی کند یا اصلا شارژ نمی شود. عمر طولانی باتری قبل از انتظار یا منبع تغذیه مورد نیاز دستگاه های الکترونیکی از علائم سولفاته شدن باتری است.

ممکن است هیچ تفاوتی در ظاهر باتری مشاهده نکنید. بهترین روش برای تشخیص، استفاده از یک ابزار خاص برای اندازه گیری ولتاژ باتری است. اگر ولتاژ باتری کمتر از 1.2 ولت باشد، احتمالا باتری کم شارژ شده است که ممکن است به دلیل سولفاته شدن باشد.

سایر علائم و نشانه ها عبارتند از:

• ظرفیت باتری کاهش می‌یابد.
• تراکم الکترولیت باتری کاهش یافته است.
• عدم پذیرش شارژ و ولتاژ
• نیاز به ولتاژ شارژ بالاتر
• حجیم شدن ماده فعال
• تغییر رنگ صفحات و احساس
• احساس زبری (ماسه ای شدن) در هنگام لمس
  

انواع باتری سولفاته شده

در باتری های اسید سرب، دو شکل سولفات وجود دارد:

برگشت پذیر (نرم) و دائمی (سخت) . خوشبختانه، عناوین آن‌ها بسیار توصیفی است و نشان دهنده تأثیرشان به روی باتری را نشان می دهد. در صورت تشخیص زودهنگام، گاهی اوقات سولفاتاسیون می‌تواند معکوس شود. این کار فقط باید توسط یک متخصص واجد شرایط انجام شود زیرا خطر شارژ بیش از حد باتری و داغ شدن بیش از حد باتری را به همراه دارد. 

برای ارزیابی برگشت‌پذیر بودن باتری سولفاته باید از ابزار خاصی استفاده شود. هنگامی که این دستگاه به باتری متصل می‌شود، منحنی تخلیه ولتاژ نشان داده می‌شود. در صورتی که باتری کاملاً شارژ شده بتواند یک پروفیل ولتاژ ثابت را در طول تخلیه حفظ کند، معکوس شدن امکان پذیر است.

اگر ولتاژ به سرعت با بار کاهش یابد، بعید است که معکوس شود. هنگامی که باتری برای هفته ها یا ماه ها با شارژ کم باقی می‌ماند، سولفاته شدن دائمی اتفاق می‌افتد. بعید است باتری در این مرحله تعمیر یا معکوس شود و باتری برای همیشه سولفاته می‌شود. یکی از بهترین موارد به تعویق انداختن این اتفاق استفاده از باتری آلکالاین می‌باشد که ماندگاری طولانی‌تری نسبت به دیگر باتری‌ها داشته و با محیط زیست نیز سازگار است.

پاك كردن سولفاته باتری قلمی

اگر مدت‌هاست از ابزاری استفاده نکرده‌اید و یا می‌دانید که طول عمر باتری قلمی و نیم قلمی شما به اتمام رسیده است، وقتی آن را باز می‌کنید متوجه نشت باتری آن شده‌اید، نترسید. بسته به شدت نشتی، می توانید به سادگی آن را تمیز کنید.

طبق یک بررسی، باتری های قلیایی دارای یک کاتد (دی اکسید منگنز) و یک آند (روی) هستند و در ساعت، کنترل از راه دور، چراغ قوه و اسباب بازی های کودکان استفاده می‌شوند. آن‌ها برهم کنش می‌کنند و الکترون‌هایی ایجاد می‌کنند که قدرت مورد نیاز دستگاه را فراهم می‌کنند.

باتری نیم قلمی شارژی وارتا 1000mAh بسته 2 عددی

آنچه شما جهت پاک کردن سولفاته باتری نیاز دارید:

درصورت نیاز به نگهداری و استفاده دراز مدت باتری، لازم است در مرحله‌ اول باتری را کاملا شارژ کنید. علاوه بر این می‌­توانید باتری را به یک شارژر هوشمند وصل کنید تا حین استفاده هم باتری در حالت شناور شارژ شده و به این صورت از سولفاته ­شدنش جلوگیری شود.

• پاک کننده هایی مانند Deoxit یا سرکه یا آب لیمو
• الکل: تمیز کردن با سرکه یا آب لیمو کافی است، اما می‌توانید تجهیزات را با الکل نیز تمیز کنید. 
• پارچه پنبه ای
• باقی مانده های اسید باتری را می توان با استفاده از مسواک در موقعیت های بزرگتر پاک کرد.
• دستمال کاغذی
• ابزارها: برای پاک کردن نشت باتری، باید دستگاه را باز کنید. برای این کار به پیچ گوشتی و تجهیزات دیگری نیاز دارید.

چگونه از نشت اسید باتری جلوگیری کنیم

برای جلوگیری از نشت باتری ها، اگر قصد دارید برای مدت طولانی از دستگاه خود استفاده نکنید، باتری ها را از دستگاه مدنظرتان خارج کنید. 

همچنین، هنگام قرار دادن چندین باتری در یک دستگاه، همیشه از یک برند، یک نوع و سطح انرژی یکسان استفاده کنید. چرا؟ زیرا استفاده از چندین برند باتری‌ باعث عدم تعادل می‌شود: باتری «قوی‌تر» خیلی سریع تخلیه شده و در معرض خطر نشت اسید باتری قرار می‌گیرد. در هنگام خرید باتری قلمی، انتخاب باتری هایی با تکنولوژی های به روز که با عدم استفاده طولانی مدت دچار سولفاته نمیشوند، میتواند انتخاب بهینه تری باشد.

با باتری سولفاته زده چه کنیم؟

وقتی متوجه نشتی باتری شدید چه باید کرد ؟ باتری را فورا خارج کنید، اما با احتیاط ادامه دهید: در مکانی با تهویه مناسب، دور از منابع گرما کار کنید. در صورت امکان از چشم و دستکش محافظ استفاده کنید تا از تماس با باقی مانده جلوگیری شود. پس از بیرون آوردن باتری های حاوی نشت اسید، محفظه باتری را با یک سواب پنبه‌ای یا یک مسواک قدیمی تمیز کنید. باتری ها را در یک کیسه پلاستیکی قرار داده و بازیافت کنید.

مطمئن شوید که همیشه از تماس با ترشحات خودداری کنید. همیشه بعد از آن دست های خود را با آب و صابون کاملا بشویید. در صورت تماس با چشم، فورا به چشم پزشک مراجعه کنید.